8 Септември – Ден на независноста на Македонија. Како дојдовме до независност?

По векови исполнети со ропства, поделби и окупации од разни империи и држави, по бројни војни и револуционерни борби на македонскиот народ, конечно дојде денот кога сонот за слобода и сопствена држава стана реалност. Македонскиот народ, кој низ историјата ја платил највисоката цена за слободата – со жртви, страдања и борби – на 8 септември 1991 година преку демократски референдум јасно и достоинствено ја изрази својата волја за независна и суверена Македонија.

Оваа независност беше остварена по мирен пат, без оружје, без војни и без крвопролевања, што претставува исклучителна вредност и пример за зрелоста на македонското општество. Народот преку гласањето ја изрази својата историска одлука – Македонија да биде самостојна држава, рамноправна членка во семејството на народите.

Првиот претседател на независна и слободна Македонија беше Киро Глигоров, кој ја презеде одговорноста да ја води државата низ најтешките години на нејзиното создавање, зацврстувајќи ја меѓународната позиција и легитимитет на младата македонска држава.

Денес, 8 Септември е симбол на вековната борба за опстанок и иднина, ден кога ја славиме слободата, независноста и достоинството на нашата татковина – Република Македонија.

На 8 септември 1991 година, граѓаните на Македонија преку демократски референдум гласаа за самостојна и суверена држава. Оваа одлука беше донесена по мирен пат, без војни и крвопролевања, што претставува голема вредност за нашето општество. Така, Македонија стана рамноправна држава во светот.

Други важни датуми во македонската историја:

• 23 октомври 1893 година – е основана Тајната македонско-одринска револуционерна организација (ТМОРО), која подоцна стана ВМРО, со цел борба за ослободување.
• 2 август 1903 година – избувна Илинденското востание, голем обид за создавање слободна македонска држава, со центар во Крушево и Крушевската Република.
• 2 август 1944 година – на Антифашистичкото собрание на народното ослободување на Македонија (АСНОМ) беше поставен темелот на современата македонска држава, со признавање на македонскиот народ и јазик.
• 8 септември 1991 година – Македонија по пат на референдум стана независна и суверена држава.

Ропства, војни и окупации низ историјата на Македонија

• Антички период
  • По смртта на Александар Македонски (323 г. п.н.е.), Македонија паднала под власт на Римската империја (168 г. п.н.е.) и останала римска провинција со векови.
• Среден век
  • Македонија била дел од Византија со векови.
  • Периодично била под власт на Бугарското царство (IX–XI век) и Српското царство (XIV век).
  • По битката на Марица (1371) и Косово (1389), Македонија почнала да паѓа под Отоманското (Турско) ропство, кое траело речиси пет века (крај XIV век – 1912).
• XIX и почеток на XX век
  • Македонскиот народ водел многу востанија против османлиската власт – Карпошевото востание (1689), Разловечкото востание (1876), Кресненското востание (1878), Илинденското востание (1903).
  • За време на Балканските војни (1912–1913) Македонија конечно била ослободена од Турците, но била поделена меѓу Србија, Грција и Бугарија со Букурешкиот договор (1913).
• Прва светска војна (1914–1918)
  • Македонија била боиште на Солунскиот фронт.
  • По војната, Вардарскиот дел на Македонија влегол во состав на Кралството СХС (Југославија).
• Втора светска војна (1941–1945)
  • Македонија била окупирана од фашистичка Бугарија, Италија и Германија.
  • Народот се кренал на вооружено востание и на 2 август 1944 година на АСНОМ е прогласена државноста на Македонија во рамки на федеративна Југославија.
• Период по Втората светска војна
  • Македонија била федерална единица во Социјалистичка Федеративна Република Југославија (СФРЈ) од 1945 до 1991 година.
  • По распадот на Југославија, на 8 септември 1991 година, Македонија со референдум стана независна и суверена држава.